Werken in Zwitserland: Alles wat je erover moet weten

Laatst bijgewerkt: 28-09-2021

Zwitserland is niet alleen een populaire reisbestemming, steeds meer mensen besluiten ook hun professionele toekomst in dit land te zoeken. De inkomens zijn meestal veel hoger, maar de kosten van levensonderhoud zijn ook hoger. Daarom zijn er veel forensen die vlak aan de grens met Zwitserland wonen en daar naar hun werk gaan. Maar een verhuizing naar Zwitserland kan ook zeer de moeite waard zijn.

Inhoud

1 Belangrijk om te weten
2 Achtergrondinformatie: Wat je moet weten over werken in Zwitserland
3 Werken in Zwitserland: naar deze banen is bijzonder veel vraag
4 Conclusie

Belangrijk om te weten

Vooral werknemers in de gezondheidszorg, de IT, de techniek en de horeca zijn in trek.
De inkomens zijn in Zwitserland beduidend hoger, maar de kosten van levensonderhoud ook.
Als je naar Zwitserland verhuist, zijn er nog een paar extra bureaucratische hindernissen te overwinnen.

Achtergrondinformatie: Wat je moet weten over werken in Zwitserland

Je moet er rekening mee houden dat er in Zwitserland vier talen gesproken worden – Duits, Frans, Italiaans en Rhaeto-Romaans. Dus als je het Frans of Italiaans niet goed beheerst, moet je je afvragen of je echt in deze streken wilt solliciteren, zelfs als de werkaanbieding aan je voorkeuren voldoet. Tenzij je deze talen naast je werk wilt leren.

Schweiz — Er zijn verschillende goede redenen om een verhuizing naar Zwitserland te overwegen. Bedenk echter dat in verschillende gebieden verschillende talen gesproken worden. (Image source: unsplash.com / Marc Meyer)

Je mag in totaal drie maanden per kalenderjaar in Zwitserland verblijven zonder je te hoeven registreren. Je kunt deze tijd gebruiken om bijvoorbeeld een baan of een flat te zoeken. Natuurlijk kun je ook al van tevoren beginnen met het zoeken naar een baan – bijvoorbeeld via het Internet.

Hoe is de situatie op de arbeidsmarkt in Zwitserland?

Als je het bruto binnenlands product als uitgangspunt neemt, is Zwitserland een van de twintig grootste economieën ter wereld. Een groot deel van de economische produktie is in de dienstensector te vinden, vooral in de handel en het bankwezen. Financiële en verzekeringsinstellingen dragen aanzienlijk meer bij tot de economische productie in Zwitserland. Ook de machinebouw, de chemische verwerking, de metaalverwerking, de voedingsmiddelenindustrie en de farmaceutische industrie zijn belangrijk.

De werkloosheidscijfers liggen naar internationale maatstaven onder de 5,0 procent, en in sommige gevallen spreekt men van volledige werkgelegenheid. In de IT, de medische en de technische sector, maar ook in de verkoop zijn meer geschoolde arbeidskrachten nodig dan de markt kan leveren. Ook in de horeca is de vraag naar personeel groot, van koks tot hotel- en restaurantpersoneel.

Ook hier moeten je kansen om een baan te vinden niet al te slecht zijn. Veel banen zijn deeltijds of tijdelijk. Volgens de Handelszeitung, die in Zwitserland verschijnt, is de kans niet gering dat deze werknemers worden aangenomen.

Wat heb ik nodig om in Zwitserland te mogen werken?

Als je alleen voor een periode van maximaal drie maanden in Zwitserland wilt werken, heb je als EU-burger geen verblijfsvergunning nodig. De betrokkene moet zich echter via de elektronische inschrijvingsprocedure laten registreren. Deze registratie moet uiterlijk één dag voor de aanvang van het werk op het online portaal van het Federaal Departement van Justitie en Politie gebeuren.

Wie in Zwitserland langer dan drie maanden per kalenderjaar betaald werk wil verrichten, moet een verblijfsvergunning voor betaald werk aanvragen. Hiertoe moet een bewijs van tewerkstelling (arbeidscontract) worden voorgelegd. De vergunning is geldig voor heel Zwitserland en staat ook verandering van werk of beroep toe.

Een visum is niet nodig om Zwitserland binnen te komen. Een identiteitsbewijs (identiteitskaart of paspoort) is voldoende.

De geldigheidsduur ervan hangt af van de duur van de tewerkstelling. Als de tewerkstelling gepland is voor drie tot 12 maanden, hebben EU-burgers recht op een verblijfsvergunning voor korte duur, die beperkt is tot de periode van tewerkstelling. Bij arbeidscontracten van langere duur krijgen werknemers een verblijfsvergunning B, die vijf jaar geldig is. Een verblijfsvergunning B wordt ook verleend aan zelfstandigen die op het moment van de aanvraag kunnen bewijzen dat zij daadwerkelijk zelfstandig zijn.

Hoe vind ik een baan in Zwitserland?

Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Je kunt bijvoorbeeld op banenportalen als jobs.ch, jobscout24.ch, jobagent.ch zoeken naar vacatures die misschien geschikt voor je zijn. Je kunt ook contact opnemen met het regionale arbeidsbureau, dat vergelijkbaar is met het arbeidsbureau.

Zürich — Ook in Zwitserland kun je je nieuwe baan vinden op het Internet, in de krant of bij het arbeidsbureau van de staat. (Image source: pexels.com / H. Emre)

Het Europees portaal voor beroepsmobiliteit (EURES) heeft ook een banenbeurs. Veel Zwitsers gebruiken ook websites van bedrijven om naar nieuwe banen te zoeken. Ook sociale netwerken worden steeds populairder, omdat ze steeds meer gebruikt worden om mensen over vacatures te informeren. Je vindt ook personeelsadvertenties in Zwitserse dagbladen.

Hoe ziet een Zwitserse sollicitatie eruit?

De sollicitatiebrief mag niet langer zijn dan één pagina. Behalve een foto bevat het CV in tabelvorm de belangrijkste persoonlijke gegevens, beroepsactiviteit, opleiding, vervolgonderwijs, talen en interesses.

Referenties van vorige werkgevers zijn erg gewild. Stuur desgewenst ook kopieën van referenties en getuigschriften of voeg ze per e-mail bij. Natuurlijk moet je je applicatie in de vereiste taal schrijven. In de sollicitatiebrief moet na de aanhef geen teken staan en de volgende alinea moet in hoofdletters beginnen. Over het algemeen moet de sollicitatie niet te hoogdravend klinken – veel werkgevers houden daar niet van. Bedenk ook dat er geen “ß” is in Zwitserland – dat is vervangen door “ss”.

Hoe is de Zwitserse werkethiek?

Zwitsers zijn erg trouw aan hun werkgevers. Velen kunnen zich voorstellen dat ze meer dan vijf jaar voor hetzelfde bedrijf werken. Tegelijk speelt voor velen ook de eigen loopbaan een belangrijke rol. Ook het evenwicht tussen werk en privéleven wordt voor hen steeds belangrijker, zoals uit verschillende studies blijkt. In sommige bedrijven wordt van de werknemers verwacht dat ze tot 60 uur per week werken.

Hoeveel verdienen mensen in Zwitserland?

De verdiensten zijn aanzienlijk hoger in Zwitserland. Anderzijds zijn de kosten van levensonderhoud aanzienlijk hoger, te beginnen met huur, eigen bijdragen voor ziektekostenverzekering, voedsel, enzovoort. Wonen aan de Zwitsers-Duitse grens en werken in Zwitserland kan een heel interessant alternatief zijn.

Welke belastingen en verzekeringen moet ik in Zwitserland betalen?

EU-burgers die een verblijfsvergunning B hebben gekregen, betalen in Zwitserland bronbelasting. Deze belasting wordt elke maand door je werkgever van je loon ingehouden en aan de belastingdienst betaald. De aftrek varieert van kanton tot kanton.

Binnen drie maanden moet je een basisverzekering voor ziektekosten afsluiten volgens de ziekteverzekeringswet (KVG). Zo ben je verzekerd van medische basiszorg. Je kunt kiezen uit ongeveer 60 ziektekostenverzekeraars.

Als je meer dan 8 uur per dag voor dezelfde werkgever werkt, ben je automatisch verzekerd tegen ongevallen. Deze verzekeringspremies worden door de werkgever betaald.

In Zwitserland moet je echter bijdragen aan je ziektekosten met een eigen risico en een franchise. Dit wordt steeds berekend voor één kalenderjaar. Het aftrekbare tarief is het bedrag waarmee je bijdraagt aan de kosten van medische behandeling. Hoe hoger je eigen risico, hoe lager je maandelijkse bijdrage voor de ziekteverzekering. Als het eigen risico bereikt is, moet je een deel van de kosten voor alle verdere behandelingen betalen. Om een ziektekostenverzekering af te sluiten of zelfs maar een prijsopgave te krijgen, moet je al in Zwitserland woonachtig zijn.

Het Zwitserse ouderdoms-, nabestaanden- en invaliditeitspensioenstelsel bestaat uit twee pijlers. De AHV/IV is de basisverzekering en vormt de eerste pijler. Het geldt voor alle personen die in Zwitserland wonen of werken. De tweede pijler is het beroepsgebonden uitkeringsstelsel – een beroepsverzekering. Dit is verplicht voor mensen die in Zwitserland werken en een bepaald jaarinkomen verdienen. Het is mogelijk om van beide verzekeringen een uitkering te krijgen.

Werken in Zwitserland: naar deze banen is bijzonder veel vraag

Net als veel andere landen in Europa heeft ook Zwitserland te kampen met een tekort aan geschoolde arbeidskrachten. Dit is merkbaar in bijvoorbeeld de gezondheidszorg, de IT, de techniek, het hotel- en restaurantwezen en diverse andere dienstverlenende beroepen. Je moet er echter ook rekening mee houden dat de opzegtermijn tussen 1 en 3 maanden bedraagt, afhankelijk van de lengte van de dienst. Tijdens de proeftijd is de opzegtermijn slechts 7 dagen.

Gezondheidssector

Als arts, apotheker, medisch technicus, gezondheidswerker, medisch medewerker of geriatrisch verpleegkundige zijn de kansen om in Zwitserland een goede baan te vinden niet slecht. Over het salaris wordt in principe individueel onderhandeld.

Beroepservaring moet echter een belangrijke rol spelen. Vooral in ziekenhuizen (Spitälern) is de vraag naar artsen en ander medisch personeel enorm. Zoek daarom niet alleen naar vacatures op de verschillende job portals, maar ook op de websites van de ziekenhuizen zelf.

Ingenieurs

Zoals hierboven vermeld, zijn in Zwitserland ook belangrijke bedrijven gevestigd in de machinebouw, metaalverwerking, chemische, farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie. Deze bedrijven hebben talrijke ingenieurs in dienst en hebben in sommige gevallen een grote vraag naar junior personeel. Maar ingenieurs kunnen ook interessante werkterreinen vinden in kleine en middelgrote bedrijven.

IT sector

De trend gaat steeds meer in de richting van digitalisering. Steeds meer processen zijn volledig geautomatiseerd. Veel Zwitserse bedrijven zijn nu internationaal genetwerkt en beschikken over de bijbehorende IT. Dit moet regelmatig onderhouden en up-to-date gebracht worden. Het maken van nieuwe software oplossingen vereist ook opgeleid personeel. Dit kan niet door de binnenlandse markt alleen worden opgevangen.

Ambachtslieden

Het is nogal moeilijk voor ambachtslieden in het grensoverschrijdende gebied om opdrachten in Zwitserland te krijgen, want de bureaucratie heeft hier wat hindernissen opgeworpen. Dit is om de eigen binnenlandse markt van Zwitserland te beschermen. Zo moet bijvoorbeeld Zwitsers uurloon betaald worden voor in Zwitserland verricht werk.

Handwerker — Ook in Zwitserland zijn ambachtslieden nodig. Het uurloon is hier hoger dan in Duitsland. (Image source: pexels.com / rawpixel.com)

Als geschoold handwerksman heb je daarentegen zeker een goede kans om een baan te vinden bij een Zwitsers handwerkbedrijf. Gebruik voor je zoektocht niet alleen online vacatureportalen en websites van bedrijven, maar praat ook rechtstreeks met de bedrijven ter plaatse.

Gastronomie

Seizoenarbeiders zijn vooral in de winter gewild. Het gaat om banen als kelner, restaurantbediende, kok en barista. Vooral bij zulke banen biedt het mogelijke verblijf van drie maanden niet alleen een goede gelegenheid om in betrekkelijk korte tijd veel geld te verdienen. Maar het werk is ook geen wandeling in het park. Sommige werkgevers bieden hun werknemers gratis kost en inwoning. Misschien verandert de tijdelijke baan in een voltijdse baan die je het hele jaar door kunt doen.

Dingen die je moet weten over verhuizen naar Zwitserland

Het mag niet onvermeld blijven dat de verhuizing zelf wat extra werk met zich meebrengt. Zo moet je bijvoorbeeld je voertuig registreren als je Zwitserland binnenkomt. Je moet je rijbewijs binnen twaalf maanden laten overschrijven. Om je inboedel belastingvrij in Zwitserland te kunnen invoeren, moet je je verblijfplaats veranderen. Dit wordt aangetoond door een arbeidscontract, een huurovereenkomst en/of een bevestiging van uitschrijving uit het land van vertrek.

Er moet ook een lijst van ingevoerde voorwerpen bewaard worden. Hierop staat wat ingevoerd moet worden, bijvoorbeeld 4 dozen boeken, 10 dozen kleding, enz. Een geschatte waarde is ook nuttig. Voorwerpen met een hogere waarde, zoals meubels en elektronische apparatuur, moeten apart en gedetailleerd vermeld worden. Een ingevulde aanvraag voor inklaring van inboedel moet op het douanekantoor worden ingeleverd.

Conclusie

Er is bijna volledige werkgelegenheid in Zwitserland, met een werkloosheidscijfer dat ver onder de 5,0 procent ligt. Dit is duidelijk merkbaar op de arbeidsmarkt, want er is een grote vraag naar geschoolde arbeidskrachten in een grote verscheidenheid van sectoren. Vooral als je uit de medische sector, de IT of de techniek komt, heb je grote kans in Zwitserland een goedbetaalde baan te vinden.

Bij het binnenkomen van het land zijn er een aantal procedures die een beetje verdacht kunnen lijken. Maar omdat Zwitserland zeer strenge controles kent, is het zinvol de richtlijnen precies te volgen. Dit geldt trouwens ook voor het werk, want de controlebureaus in Zwitserland zijn zeer goed bemand. Naar schatting wordt ongeveer 65 procent van alle bedrijven die buitenlandse werknemers in dienst hebben regelmatig geïnspecteerd.

We hopen dat dit artikel je een beter inzicht heeft gegeven in de arbeidsmarkt in Zwitserland en de mogelijkheden die ze biedt, en dat het je misschien een aanzet heeft gegeven om een baan te gaan zoeken. Voorlopig kun je dit doen vanuit het comfort van je huidige woonplaats.

Beeldbron: unsplash / Tim Trad